Son Akşam Yemeği Tablosu (Leonardo da Vinci)

Son Akşam Yemeği, Leonardo da Vinci’nin Yeni Ahit’teki dört İncil’in hepsinde bahsi geçen bir olayın, İsa’nın Kudüs’te Romalı askerlerce yakalanıp çarmıha gerilmesinden önce havarileri ile yediği son akşam yemeğinin görsel yorumudur. İsa’nın havarilerine gün doğmadan önce içlerinden birinin ona ihanet edeceğini açıkladığı anda havariler korku, öfke ve şok olma gibi farklı tepkiler verdiği dramatik anı yansıtmaktadır. Sol başta Bartalmay,Küçük Yakup ve Andreas şaşkınlık içindeyken, sağ baştaki Matta, Yehuda Taday ve Simun sorunu tartışmakta, İsa’nın sağındaki Thomas, Büyük Yakup ve Filipus İsa’ya bakarak açıklama beklerken, İsa’nın solundaki Petrus, Yahuda ve Yahya’nın tavırları eserin can alıcı ayrıntılarını saklamaktadır. Petrus, Romalı askerler İsa’yı yakaladıklarında askerlerden birinin kulağını elindeki bıçakla kesecektir. İsa’nın en geç ve en sevdiği havarisi olan Yahya (Yuhanna) üzüntüsünden perişan halde Petrus’a yaslanmıştır. Sağ elinde İsa’nın kimliğini Romalılara ifşa etme karşılığında almış olduğu gümüş sikkelerin bulunduğu bir kese tutan Yahuda ise sırrının açığa çıkmış olmasından dolayı korku içerisindedir.

Son akşam yemeği Hristiyanlıkta ala gerçekleştirilen bir ritüel olan Efkaristiya’nın ilk kutlamasıydı. Leonardo, 1495’te bu esere başlayana dek bu kadar büyük bir resim üzerinde çalışmamıştı ve standart duvar freskleri üzerinde fazla deneyimi yoktu. Boyama, canlı renkler elde etmek amacıyla doğrudan kuru sıvalı duvar üzerine yapıldı ve pigmentlerin ıslak sıva ile karıştırıldığı fresklerin aksine, zamana karşı iyi bir sınav veremedi. Eser daha bitmeden duvardaki boyanın bir kısmı döküldüğü için bizzat Leonardo tarafından onarılmış o günden bugüne değin çok kez restore edildiğinden orijinal eserin küçük bir kısmı günümüze ulaşabilmiştir. Leonardo’nun bu eserinin en çarpıcı özelliği Santa Maria delle Grazie Manastırı iç duvarına bakan kişilerde duvardan içeri giren ayrı bir oda varmış gibi bir göz yanılması yaratan sıra dışı perspektif kullanımıdır.

Son Akşam Yemeği, birçok ünlü sanatçı tarafından boyanmış çok popüler bir dini sahne olmakla birlikte kendisinden önceki ve sonraki sanatçıların aksine, Leonardo da Vinci’, İsa’nın ve havarilerin başına haleler koymamayı tercih etti. Leonardo’ya göre gerçek Tanrı doğaydı bu yüzden fresktekilere tanrısal karakterler değil sıradan insanlar gibi davrandı. Sanat eserindeki sembolizmle ilgili çeşitli spekülasyonlar yapılmıştır. Sözgelimi Yahuda’nın dirseğinin yanındaki dökülen tuz kabı kötü şans olarak düşünülmüştür. Masadaki balığın da ringa balığı mı yoksa yılan balığı mı olduğu konusu tartışılmıştır ki İtalyanca’da bu balıkların adına benzer arringa kelimesi nutuk anlamında olup, Petrus’un onu tanıdığını inkâr edeceğine dair İncil’deki öngörüsüne atıf yapıldığı iddia edilmiştir.

20. yüzyılın sonunda, restoratör Panin Brambilla Barcilon ve ekibi, eklenen boya katmanlarını çıkarmak ve orijinali mümkün olduğunca doğru bir şekilde eski haline getirmek için mikroskobik fotoğraflara, karot örneklerine, kızılötesi reflektoskopiye ve sonardan yararlanmıştır. Sonuçta tablonun yalnızca bir bölümünün Leonardo da Vinci’nin eseri olduğunu iddia etmişlerdir. Da Vinci’nin Giampietrino dahil üç öğrencisi, 16. yüzyılın başlarında Son akşam yemeği resminin kopyalarını yapmışlardır. Giampietrino, şu anda Londra Kraliyet Sanat Akademisi’nde bulunan tam ölçekli bir kopyasını tuval üzerine yağlıboya ile yapmıştır. Andrea Solari’nin ikinci nüshası Belçika’daki Leonardo da Vinci Müzesi’nde, Cesare da Sesto’nun üçüncü nüshası ise İsviçre’deki Saint Ambrogio Kilisesi’ndedir.

1652’de manastır sakinleri, sanat eserinin İsa’nın ayaklarını gösteren bir parçasını kaldırarak tablonun duvarında yeni bir kapı açmışlardır. 18. yüzyılın sonlarında, Napolyon Bonapart’ın askerleri burayı ahır olarak kullanmış ve mermilerle duvara daha fazla zarar vermiştir. İkinci Dünya Savaşı sırasında ise manastır bombalanmış ve resmin çevresindeki duvarlar moloz haline gelmiştir.

Leonardo Da Vinci’nin Muhteşem Eserleri hakkında bilgi edinmek için tıklayın (her biri ayrı bir sayfada açılmaktadır)

1. Gran Cavallo veya At Çizimi
2. Leda ve Kuğu Tablosu
3. Isabella d’Este’nin Portresi
4. Meryem ve Çiçekli Çocuk Tablosu
5. La Belle Ferronniere Tablosu
6. Bir Müzisyenin Portresi
7. Dreyfus Madonna, Narlı Meryem Tablosu
8. Karanfilli Meryem Tablosu
9. Miğferli Bir Savaşçının Profili
10. Rahimdeki Cenin Çizimi
11. Vaftizci Yahya Tablosu
12. Anghiari Savaşı Tablosu
13. Ginevra de’ Benci’nin Portresi
14. Madonna Litta Tablosu
15. La Scapigliata veya Dağınık Saçlı Kadın
16. Bacchus Tablosu
17. Sansarlı Hanım
18. Meryem’e Müjde Tablosu
19. İsa’nın Vaftizi
20. İplik Eğiren Meryem Tablosu
21. Akil Adamların Hayranlığı
22. Meryem ve Çocuk İsa
23. Leonardo da Vinci’nin Kırmızı Tebeşirle Yaptığı Kendi Portresi
24. Vitruvius Adamı
25. Kayaların Bakiresi Tablosu
26. Salvator Mundi Tablosu
27. Son Akşam Yemeği
28. Mona Lisa Tablosu
29. Mona Lisa, Nasıl Dünyanın En Ünlü Resmi oldu?
30. Leonardo da Vinci’nin hayatı